توسط پژوهشگاه بیوتكنولوژی كشاورزی؛
متنوع ترین مزرعه تحقیقاتی گیاه سورگوم افتتاح شد
نهایت علم: متنوع ترین مزرعه تحقیقاتی گیاه سورگوم كشور با بیش از 100 ژنوتیپ و لاین پیشرفته انواع سورگوم از نقاط مختلف جهان، توسط پژوهشگران پژوهشگاه بیوتكنولوژی كشاورزی افتتاح شد.
به گزارش نهایت علم به نقل از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، باتوجه به تاثیرات تغییر اقلیم و وضعیت بحرانی آب در خیلی از نقاط کشور و ضرورت توجه به گیاهان جایگزین با راندمان آب بالا و توان تولید اقتصادی در مناطق بحرانی خصوصاً در مناطق مرکزی و مناطق محروم جنوب و جنوب شرق کشور و همین طور بمنظور ایجاد اشتغال مولد روستایی و بهبود معیشت بهره برداران و جلوگیری از مهاجرت روستائیان، این پژوهشگاه با همکاری مراکز دانشگاهی، قطب علمی کشور، بخش خصوصی و کشاورزان پیشرو و موسسات ملی و بین المللی، حرکت گسترده ای را از سال ۱۳۹۲ در زمینه معرفی گیاهان جایگزین سازگار با شرایط تغییر اقلیم در چارچوب کشاورزی پایدار کم نهاده و کشاورزی هوشمند سازگار با تغییر اقلیم، آغاز نموده است. در این برنامه گسترده پژوهشی گیاهان بومی متنوع و عموما ناشناخته و یا کمتر شناخته شده متحمل به خشکی و کم آبی و شوری با کاربردهای مختلف علوفه ای و دانه ای مورد بررسی قرار گرفته اند. از آنجایی که انواع ارزن و سورگوم های علوفه ای و دانه ای باتوجه به مسیر فتوسنتزی چهارکربنه و توان سازگاری خوب با شرایط سخت محیطی همچون گرما و خشکی و شوری از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشند، مزارع تحقیقاتی انواع سورگوم و استویا توسط پژوهشگران بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی در ایستگاه تحقیقاتی مهندس مطهری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند در کمال شهر کرج بوجود آمد. بابک ناخدا رئیس بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و مجری طرح سورگوم درباره اهمیت کشت این گیاهان جایگزین و روند تحقیقات در حال اجرا، به لزوم کشت گیاهان جایگزین کم آب بر و متحمل به شرایط سخت محیطی مانند انواع ارزن و سورگوم باتوجه به شرایط تغییر اقلیم و کاهش فزاینده منابع آب و همین طور نظر به ارزش بالای غذایی و مزایای زیست محیطی و اقتصادی این محصولات اشاره نمود. وی اظهار داشت: در مزرعه تحقیقاتی سورگوم، بیش از یکصد ژنوتیپ و لاین پیشرفته انواع مختلف سورگوم شیرین، دانه ای و علوفه ای آزاد گرده افشان و هیبرید با تنوع ژنتیکی گسترده و با صفات مهم زراعی مانند مقاومت به بیماری سفیدک، مقاومت به مگس سورگوم و متحمل به تنش های غیر زنده مانند گرما و خشکی و شوری کشت شده اند که می تواند منشاء تولید ارقام و ورایته های جدید زراعی سورگوم پرمحصول و متحمل به تنش های زیستی و غیرزیستی سازگار با شرایط اقلیمی کشور در آینده باشد. بگفته دکتر ناخدا، چنین جمعیت ارزشمندی آن هم با این دامنه تنوع ژنتیکی برای صفات برتر زراعی برای اولین بار در تاریخ تحقیقات کشاورزی توسط پژوهشگران پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی وارد کشور شده و در اختیار مراکز پژوهشی قرار گرفته است. وی اشاره کرد: سورگوم شیرین که از پتانسیل بالایی برای جایگزینی گیاهان قندی مانند نیشکر برخوردار است، گیاهی چهارکربنه و بومی مناطق حاره ای و گرمسیری بوده و علاوه بر مصرف در صنایع قندی بعنوان یک گیاه علوفه ای خوشخوراک و پرانرژی و همین طور یک گیاه صنعتی برای تولید اتانول زیستی نیز قابل بهره برداری است. همین طور از دانه آن می توان در تهیه خوراک دام و تغذیه طیور نیز استفاده نمود. بنا بر این این گیاهان در زمره گیاهان هوشمند جای می گیرند. ناخدا اشاره کرد: سورگوم های علوفه ای و دانه ای نیز بواسطه تحمل خوب به تنش های محیطی و پتانسیل تولید بالا از استقبال گسترده ای در کشورهای مناطق نیمه خشک گرمسیری و حتی در کشورهای اروپایی و آمریکایی و استرالیا برای تولید علوفه و خوراک دام برخوردار می باشند. وی اشاره کرد: گیاه سورگوم شیرین، ساقه قطور، پتانسیل تولید بیوماس بسیار بالا و رشد سریع و بسیار خوبی دارد، بطوریکه طول آن تا ۸.۴ متر نیز می رسد. ناخدا با بیان این که درصد بریکس - شاخصی در رابطه با قند گیاه - در ارقام بهینه سورگوم تا ۲۳ می رسد که در مقایسه با گیاهی مثل نیشکر هم بسیار بالا است، گفت: گیاه سورگوم علاوه بر کم آب بر بودن و تحمل بالا به شرایط نامناسب محیطی و خاک های فقیر، خیلی از مشکلات گیاهان قندی متداول مثل چغندرقند و نیشکر را ندارد، مثلا فرآیند برداشت آن بمراتب ساده تر است و بعد از برداشت ساقه های سورگوم، عصاره آن به آسانی در مزرعه بر روی تراکتور و یا در ایستگاه ثابت قابل استحصال بوده و شربت تهیه شده بلافاصله قابل استفاده در واحدهای قنادی و شیرینی پزی و صنایع غذایی و دارویی است. البته برای سهولت در نگهداری و حمل و نقل، امکان تبدیل آن به کریستال قند هم وجود دارد. بگفته وی، باقیمانده گیاهی نیز بعنوان علوفه ای مغذی و خوشخوراک به صورت سیلو و یا تازه خوری قابل مصرف است. رئیس بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی اشاره کرد: پژوهشگران پژوهشگاه قبل از این برای معرفی گیاهان علوفه ای جایگزین و کم آب بر، در قالب تعاملات گسترده بین المللی با دریافت حدود یکصد ژنوتیپ و لاین های برتر ارزن مرواریدی، علوفه ای و دانه ای از مراکز بین المللی، برنامه گسترده اصلاح مولکولی و بزرگترین مزرعه اصلاح ارقام آزاد گرده افشان و هیبرید ارزن مرواریدی دانه ای و علوفه ای در تاریخ تحقیقات کشاورزی کشور را اجرا کردند. این برنامه با همکاری دانشگاه شهید باهنر کرمان، قطب علمی به نژادی گیاهان متحمل به کم آبی و شوری و مشارکت فعال بخش خصوصی و کشاورزان پیشرو در منطقه پیشوا ورامین در سال زراعی ۹۸ به اجرا گذارده شده و به موازات برنامه سورگوم همچنان ادامه دارد. بگفته دکتر ناخدا، وجه تمایز پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در این مطالعات، چند دیسیپلینه بودن، بهره گیری تمام عیار از دانش روز فیزیولوژی و ابزار پیشرفته مولکولی در کنار مطالعات زراعی و مرفولوژیک برای شناسایی ژنوتیپ ها و لاین های برتر والدینی برای تولید ارقام جدید کیفی و پرمحصول آزاد گرده افشان و هیبرید انواع مختلف ارزن مرواریدی و سورگوم برای اولین بار در کشور و در قالب تعاملات ملی و بین المللی و همکاری با بخش خصوصی می باشد. در همین حال دکتر فؤاد مرادی، مجری طرح استویا نیز با بیان این که گیاه استویا اگرچه در طبقه بندی شیرین کننده ها قرار دارد و گیاهی ۳۰۰ برابر شیرین تر از قند است ولی گیاهی قندی نیست و در بدن تولید کالری نمی نماید. اشاره کرد: میزان ماده موثره واریته های وارداتی استویا که حدود سال ۱۳۸۳ وارد کشور شده بودند حدود سه تا چهار درصد بود که طی۱۰ سال توانستیم آنها را به حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد افزایش دهیم. همین طور میزان ماده موثره اصلی آن یعنی ریبودیوزاید A از ۲ درصد به ۶ تا ۹ درصد ارتقاء یافته است. عملکرد برگ خشک نیز از ۵.۲ تا ۵.۳ تن به ۳ تا ۵ تن در شرایط بهینه رشد افزایش یافته است. این گیاه قابلیت برداشت حداقل دو چین در سال را داشته و کارخانه استویا باتوجه به قابلیت استفاده از ماده خشک امکان کار در طول ۱۲ ماه سال را دارد. عضو هیات علمی بخش فیزیولوژی مولکولی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی افزود: باتوجه به راه اندازی کارخانه استحصال ماده موثره از گیاه استویا در ایران، کشت و کار این گیاه برای تامین خوراک کارخانه می تواند درآمد خوبی برای کشاورزان استویا کار به همراه داشته باشد. دکتر وفابخش معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور زراعت، عزیز کریمی مدیرکل دفتر غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی، مهندس حصادی، مجری طرح چغندرقند کشور و دکتر طالقانی، رئیس و تعدادی از مدیران و پژوهشگران موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اخیرا از این مزارع تحقیقاتی بازدید نمودند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب